Pij kranówkę
1. Skąd się bierze woda, która płynie w naszych kranach?
Woda płynąca w naszych kranach to woda głębinowa tkwiąca w utworach skalnych w głębi
ziemi, która jest ujmowana poprzez studnie głębinowe, a po uzdatnieniu trafia do naszych
kranów.
Lidzbark Warmiński zaopatrywany jest wodę z dwóch ujęć głębinowych:
• północnego – ul. Dąbrowskiego,
• zachodniego – ul. Kalinowskiego.
Ujęcie północne składa się z 5 studzien. Studnie ujmują poziom czwartorzędowych i
trzeciorzędowy (neogeński). Głębokość studzien wynosi ok. 70 m (czwartorzędowe), natomiast
neogeńskich (trzeciorzędowych) ok. 230 m. Wydajność poszczególnych studni kształtuje się na
poziomie 15-30 m3/h (pierwotnie 50-80 m3/h).
Ujęcie zachodnie powstało w II-połowie lat 70-tych. W okresie od 1976 do 1979 roku
wykonano 6 otworów (I, II, III, IV, V i 1). Otwory te ujmują poziom czwartorzędowy (II, IV)
oraz czwartorzędowy i neogeńsko-paleogeński (trzeciorzędowy) – III, V.
W odległości ok. 1 km na wschód od ujęcia przy ul. Kalinowskiego znajduje się
wielootworowe ujęcie zasilające zakład Polmlek Sp. z o.o. przy ul. Topolowej 1 w Lidzbarku
Warmińskim. Ujęcie to składa się łącznie z pięciu otworów eksploatacyjnych
Wodę dla naszych klientów wydobywamy z dwóch ujeć głębinowych SUW ,,Północ” i SUW
Zachód” poprzez dwie stacje uzdatniania wody terenowy zbiornik wieżowy o konstrukcji
żelbetowej usytuowany w zachodniej części miasta i trzy hydrofornie strefowe siecią
wodociągową trafia ona do ponad 16000 mieszkańców.
2. Czy i jak oczyszcza się wodę przed wysłaniem do odbiorców?
Tak woda ujmowana z ujęć podziemnych jest wodą surową wymagającą ze względu na zbyt
dużą zawartość związków chemicznych oczyszczenia co uzyskuje się w procesie uzdatnienia, a
proces ten realizowany jest w urządzeniach na Stacjach Uzadtaniania Wody.
Woda surowa po ujęciu za pośrednictwem studni głębinowych doprowadzana jest do
stacji uzdatniania wody rurociągiem. Po napowietrzeniu w aeratorach bądź wieży aeracyjnej
woda kierowana jest do filtrów ciśnieniowych odżelaziaczy gdzie następuje proces
zatrzymania żelaza, a następnie na odmanganiacze gdzie następuje wytrącenie manganu na
złożu żwirowym (żwirki kwarcowe).W celu usunięcia zatrzymanej zawiesiny i powstałych
tlenków żelazowo – manganowych, złoża poszczególnych filtrów wzruszane są powietrzem
dostarczanym ze sprężarek powietrznych, a następnie płukane wodą pobieraną zezbiorników
wody czystej. Woda po uzdatnieniu na filtrach trafia do zbiorników wody czystej gdzie jest
magazynowana i w zależności od rozbiorów kierowana sukcesywnie do odbiorców systemem
rurociągów.
Proces technologiczny uzdatniania wody przebiega w zamkniętych filtrach pospiesznych,
usuwanie związków żelaza i manganu zachodzi po napowietrzeniu w aeratorach i łącznie
dziewięciu filtrach w których następuje utlenienie związków żelaza i manganu i uzdatnieniu
wody do wymaganych parametrów wody pitnej i wtłoczenie jej do sieci wodociągowej.
Ujęcie wody stanowi sześć studni głębinowych w postaci samowypływów (studni artezyjskich)
3. Jaka jest czystość i jakość tej wody i czy możemy ja pić bez przygotowania
Pod względem chemicznym woda po procesie uzdatniania charakteryzuje się odczynem
zasadowym Twardość ogólną wody określa się jako średnio twardą 330 mgCaCO2/dm3.
Zawartość związków żelaza i manganu w wodzie uzdatnionej wynosi średnio dla żelaza
36 ug/l i 24ug/l dla manganu ,a często znajduje się nawet poniżej progu wykrywalności
analizatorów co świadczy o bardzo dobrze prowadzonym procesie uzdatniania wody.
Skład fizyko- chemiczny naszej Lidzbarskiej wody po procesie uzdatnienia w porównaniu z
wodami mineralnymi butelkowanymi praktycznie można powiedzieć ze różni się w niewielkim
stopniu. A przeprowadzone badania jej parametrów jak smak zapach zawartość żelaza i
manganu pokazuje ze można ją spożywać nawet bez przygotowania. Także polecam gorąco Ja
Pije:)
4. Czy zasoby wodne Lidzbarka są wystarczające ? Czy wody może zabraknąć
Zasoby wodne Lidzbarka a dokładnie obszaru geologicznego w którym się znajduje są na tyle
duże i wystarczające że w chwili obecnej oraz w perspektywie najbliższych 100lat nie powinno
jej zabraknąć.
5. Ile zużywamy wody?
Zużywamy tyle ile chcemy i ile jest nam potrzebne do zaspokojenia naszych potrzeb życiowych
picia jedzenia kąpieli produkcji.
Zużywamy jej tyle ile potrzebujemy ale w skali mieszkańców naszej Ziemii stosunkowo mało.
Na przestrzeni lat zużycie wody na jednego mieszkańca spadło z poziomu 150 l na osobę w
ciągu doby do 96 l
6. Jak możemy ją zaoszczędzić ?
Sposobów na oszczędzanie wody jest wiele choćby zakręcanie kranu podczas golenia lub
mycia kiedy wykonujemy czynności nie związane z bezpośrednim czerpaniem i zużywaniem
wody, zastosowanie urządzeń takich jak pralka czy zmywarka o minimalnej ilości poboru
wody, korzystanie z usług myjni czy pralni,
7. Jak wygląda sieć wodociągowa i kanalizacyjna i jaka jest jej długość
Sieć wodociągowa wygląda jak typowa pająkowa pajęczyna
Sieć wodociągowa miasta jest systemem sieci rozdzielczej pierścieniowej o łącznej długości
51,4 km w tym 15,7 km stanowią przewody magistralne tzw. wodne autostrady którymi woda
płynie do głównych osiedli miasta, 35,7 km to przewody rozdzielcze, a 17km łącznie stanowią
przyłącza wodociągowe do budynków. Sieci wodociągowe w związku z coraz to nowymi
inwestycjami jest wymieniana na nową co sukcesywnie powoduje wypieranie żeliwa szarego
jako głównego materiału z którego budowane były sieci, na rzecz polietylenu potocznie
zwanymi rurami PE.
Sieć kanalizacyjna miasta jest system rozdzielczym grawitacyjno – tłocznym o łącznej
długości wynoszącej aktualnie 44,3km oraz 15,3 kanalizacji deszczowej. System kanalizacji
sanitarnej obsługuje 14 przepompowni ścieków oraz 2 tłocznie. W pełni zautomatyzowanych i
objętych całodobowym monitoringiem. Wody wykorzystane i zanieczyszczone w postaci
ścieków spływają siecią kanalizacyjną do Miejskiej Oczyszczalni Ścieków pracującą w
oparciu o mechaniczno-biologiczną technologię oczyszczania ścieków .
Pierwsza oczyszczalnia ścieków została wybudowana już w latach 1905-1906 o
przepustowości zaledwie 487m /d , a system kanalizacji typu rozdzielczego wykonano także
wg projektu inżynierskiego biura Henrich Scheven Technisches Bureau z Düsseldorfu które
było autorem projektu ujęcia oraz Stacji Uzdatniania Wody a także prawdopodobnie i
wykonawcą tych obiektów i urządzeń.
8. Czy zawsze miała taki kształt i te same źródła jak dziś?
O wodociągu w Lidzbarku mówią już przywileje biskupa Henryka Sorboma (1373-1401).
Wodociąg założono w 1380 roku, jego rurami sprowadzano wodę ze wzgórza, sąsiadującego z
zamkiem, znajdującego się na pobliskiej Górze Okartowej. Drewniane rury wodociągu od
czasów biskupa Henryka Sorboma obsługiwały też miasto, odnaleziono je w 2010 w
zamkowym przejeździe bramnym, na głębokości około 1 metra. Wodociąg istniał do 1904
roku, rok ten jest ważny, ponieważ wybudowano wtedy miejskie wodociągi, a także
sukcesywnie powstawała kanalizacja
Ujęcie i stacja uzdatniania wody „Północ” powstało ok. 1905 autorem projektu było
niemieckie biuro inżynieryjne Henrich Scheven Technisches Bureau Düsseldorf.
Do roku 1980 .ujecie północne pokrywało zapotrzebowanie na wodę wszystkich mieszkańców.
Ujęcie pierwotnie składało się z 15 .studni głębinowych stacji filtrów, podziemnego
dwukomorowego zbiornika wody czystej oraz usytuowanej w zachodniej części miasta tzw.
wieży ciśnień przeznaczonej do wyrównywania nierównomierności rozbioru wody. Obecnie
ujęcie głębinowe składa się z czterech czynnych studni głębinowych o łącznej wydajności
eksploatacyjnej 210 m3/h.
Ujęcie wody głębinowej i stacja uzdatnia wody SUW ,,Północ’’ zlokalizowane jest we
wschodniej części miasta w odległości ok. 2 km od centrum Lidzbarka Warmińskiego i mieści
się przy ul. Dąbrowskiego 14.
Do roku 1980 sieć wodociągowa miasta Lidzbark Warmiński była zasilana z jednego ujęcia
wód głębinowych SUW „Północ” wybudowanej przed I wojną Światową,
W związku z rozbudową miasta i zwiększającą się ilością mieszkańców, a tym samym
zagrożeniem wynikającym z możliwości nie wystarczającej ilości produkowanej i dostarczanej
wody dopiero w latach 1976-1980 .wybudowano dodatkowe ujęcie wody wraz ze stacją jej
uzdatnia SUW „Zachód” usytuowane w pięknym krajobrazie doliny rzeki Łyny i włączono je
do systemu dystrybucji i zaopatrzenia w wodę mieszkańców. SUW ,,Północ” i SUW Zachód”
i poprzez dwie stacje uzdatniania wody, terenowy zbiornik wieżowy o konstrukcji żelbetowej
usytuowany w zachodniej części miasta i trzy hydrofornie strefowe trafia ona do ponad 16 000
odbiorców . Dobowa zdolność produkcyjna naszych obydwu ujeć wynosi 2500 m3/d. Ujęcie i
stacja uzdatniania wody „Północ” powstało ok. 1905 autorem projektu było niemieckie biuro
inżynieryjne Henrich Scheven Technisches Bureau Düsseldorf.
Do roku 1980 ujecie północne pokrywało zapotrzebowanie na wodę wszystkich mieszkańców.
Na terenie ujęcia stwierdzono istnienie nawet 15 otworów studziennych. Obecnie ujęcie
głębinowe składa się z czterech czynnych studni głębinowych o łącznej wydajności
eksploatacyjnej 210 m3/h, stacji filtrów, podziemnego dwukomorowego zbiornika wody czystej
o pojemności 280 m3oraz usytuowanej w zachodniej części miasta wieży ciśnień przeznaczonej
do wyrównywania nierównomierności rozbioru wody.
Opracował:
KIEROWNIK WYDZIAŁU WODOCIĄGÓW
Michał Sadowski